Ikigai – Triết lý để sống hạnh phúc và thành công

Đã bao giờ bạn cảm thấy mỗi ngày thức dậy đều thật sự mệt mỏi và không còn chút sức lực nào để bắt đầu ngày mới? Đã bao giờ bạn cảm thấy mình bị mất phương hướng, cảm thấy thật cô đơn và lạc lõng khi chẳng biết tương lai cuộc đời mình rồi sẽ ra sao? Ikigai – Triết lý sống để hạnh phúc và thành công của người Nhật Bản sẽ giúp chúng ta trả lời được câu hỏi này. Hãy cung Trung tâm Đào tạo Kỹ năng mềm Quốc tế Ikigai tìm hiểu và xác lập mục tiêu cuộc đời nhé.

Link đặt mua Sách Kỹ năng mềm tại đây

Ikigai nghĩa là gì?

“Iki” (生き) trong tiếng Nhật có nghĩa là cuộc sống, còn “gai” (甲斐) là kết quả hoặc giá trị. Ghép hai cụm này lại, chúng ta hiểu Ikigai mang ý nghĩa: “lý do để sống/tồn tại” –  「生き甲斐」; chỉ những gì đem lại động lực và cảm hứng cho bạn mỗi ngày.

Ikigai là một khái niệm độc đáo và đặc trưng của người Nhật. Trái với tinh thần Lagom và Hyyge của các quốc gia Bắc Âu, hoặc câu “raison d’être” của người Pháp, Ikigai là triết lý cổ truyền của người Nhật mang trong mình bí quyết để sống lâu và hạnh phúc. Tuy nhiên, không chỉ riêng người Nhật, mô hình này cũng đã được áp dụng rộng rãi ở cả các nước phương Tây và Đông Nam Á, nhằm giúp con người tìm ra mục đích sống và đạt được sự nghiệp lý tưởng cho bản thân.

Nguồn gốc của Ikigai

Từ “ikigai” có nguồn gốc từ thời kỳ Heian (794 – 1185) ở Nhật Bản. Đáng lưu ý là ý nghĩa của ikigai có thể thay đổi tùy theo nền văn hóa. Ví dụ, đối với người Nhật, ikigai đề cập đến mục đích sống và trạng thái thức dậy với niềm vui. Trong khi đó, trong văn hóa phương Tây, ikigai thường được hiểu là một phương pháp để xác định nghề nghiệp mà người ta mơ ước.

Trong phiên bản tập trung vào sự nghiệp, ikigai đóng vai trò trung tâm và là kết quả mà mọi người mong muốn khi bốn yếu tố sau giao thoa:

• Thứ bạn yêu thích (What you love)
• Thứ bạn giỏi (What you are good at)
• Thứ bạn kiếm được thu nhập (What you are paid for)
• Thứ mà thế giới và xã hội cần (What the world needs)

Khi cả bốn yếu tố này tương hợp, ikigai được đạt đến, mang lại sự thỏa mãn và ý nghĩa trong cuộc sống và sự nghiệp của mỗi người.

Ikigai sẽ giúp bạn như thế nào?

Nhật Bản nổi tiếng với tuổi thọ cao và chỉ số hạnh phúc cao trong các nghiên cứu về chất lượng cuộc sống, với xếp thứ nhì trong danh sách những quốc gia có tuổi thọ cao nhất. Dù tuổi thọ còn phụ thuộc vào sức khoẻ và chế độ ăn uống của mỗi người, người Nhật có một niềm tin vững chắc rằng triết lý Ikigai là yếu tố rất lớn góp phần vào cuộc sống của họ.

Ngoài việc giúp con người sống lâu và hạnh phúc hơn, Ikigai mang lại nhiều lợi ích khác như sau:

• Tìm phong cách sống lý tưởng
• Tạo cân bằng công việc và cuộc sống
• Theo đuổi nghề nghiệp phù hợp
• Xây dựng mối quan hệ lành mạnh
• Có niềm vui và đam mê với công việc
• Động lực sống
• Cảm giác viên mãn và đủ đầy

Các phiên bản Ikigai (của người Nhật hay người phương Tây) đã được thảo luận và tranh cãi. Việc áp dụng triết lý Ikigai cho cả hai phương diện tìm việc làm và tìm mục đích sống được coi là cách tối ưu nhất.

Mô hình Ikigai cho thấy rằng nghề nghiệp lý tưởng là khi nó kết hợp sự đam mê, khả năng làm việc tốt, khả năng kiếm thu nhập và đáp ứng nhu cầu của thế giới xung quanh. Ví dụ như, nếu bạn là người đam mê hội họa, thiết kế, trở thành một designer và làm công việc bạn thích để kiếm thêm thu nhập chính là Ikigai. Bằng cách hiểu và thành công trong việc tìm Ikigai của mình, bạn đã xác định được điều bạn muốn làm và điều bạn cần làm.

Cách xác định Ikigai

Bạn thích làm gì?

Một câu hỏi tưởng chừng đơn giản nhưng cần phải cân nhắc rất nhiều. Hãy nghĩ về những hoạt động đem lại sự thoải mái và niềm vui đích thực cho bạn, có thể là thói quen hằng ngày, nhưng phải lành mạnh. Nếu bạn không có thời gian vì quá bận việc đến nỗi không thể nghĩ ra được sở thích nào cho bản than, hãy nhớ lại những sở thích mình đã từng có khi còn đi học.

Xác định điểm mạnh của bản thân

Bước tiếp theo để tiến đến Ikigai chính là xác định điểm mạnh của mình, những việc mà mình làm tốt hơn người khác và mang lại năng lượng tích cực. Biết rõ những kỹ năng cứng và kỹ năng mềm mà bạn đã thành thạo. Kỹ năng cứng liên quan đến kiến thức chuyên môn và khả năng như ngôn ngữ, digital marketing hoặc IT. Học tập những kỹ năng này có thể qua các công việc, khóa học và trải nghiệm. Kỹ năng mềm tập trung vào cách bạn tương tác với người khác, phần lớn phụ thuộc vào tính cách và môi trường sinh sống. Hãy xác định những sở trường mà bạn có thể sử dụng trong sự nghiệp của mình.

Ikigai liệu có dính dáng gì tới thu nhập?

Mặc dù vòng tròn Ikigai không tập trung vào tiền bạc và nhấn mạnh vào sự viên mãn trong cuộc sống, tuy nhiên, vấn đề tài chính vẫn là một yếu tố quan trọng trong thực tế hiện đại. Khi bạn có thể kết hợp công việc mà bạn yêu thích với công việc mang lại thu nhập đủ để sống, bạn sẽ có động lực và cảm hứng lớn hơn nhiều.

Để đảm bảo hiệu quả, hãy nghiên cứu và tìm hiểu về xu hướng nghề nghiệp hiện tại và trong tương lai. Điều này sẽ giúp bạn đưa ra dự đoán và lập kế hoạch một cách thông minh và hiệu quả nhất.

Thế giới cần gì từ bạn?

Mang lại những giá trị đích thực cho cả chính bản thân và mọi người cũng chính là Ikigai. Mỗi công việc đều mang lại lợi ích cho xã hội, như nông dân mang nông sản cho người dùng, hay bác sĩ chữa bệnh cho mọi người. Nghĩ về những giá trị mà công việc tạo ra cho cộng đồng, những giá trị ấy chính là một phần của Ikigai.

Điểm giao thoa của những vòng tròn Ikigai

Trên thực tế, không phải ai cũng có thể đạt được cả bốn điều kiện của Ikigai. Phải nói rằng một ai đó sẽ rẩt may mắn nếu tìm ra được một công việc kết hợp được đủ bốn yếu tố trên, nhưng nếu chưa, đừng lo lắng quá. Thấu hiểu bản chất của Ikigai và cố gắng đạt được hai trên bốn điều trên, ta đã đang đi đúng hướng.

Để con đường đến với Ikigai dễ dàng hon

Quay lại với ý nghĩa ban đầu của Ikigai – “lí do để sống” không đơn thuần chỉ là có được công việc trong mơ, mà nó là tất cả những gì giúp ta cản thấy thực sự “đang sống”, hạnh phúc và có động lực tiến lên phía trước hơn. 5 nguyên tắc trong cuốn sách Ikigai của tác giả Ken Mogi đã chỉ ra để chúng ta luyện tập sự biết ơn và biết trân trọng những điều nhỏ nhặt quanh mình.

Thật vậy, nếu chỉ chăm chăm tìm kiếm mà không hiểu được ý nghĩa cuộc sống thì bạn sẽ khó có thể hạnh phúc. Do đó bạn nên:

1. Bắt đầu từ những việc nhỏ

Người Nhật hiểu rằng rất khó để có được sự hoàn hảo. Thế nên thay vì ám ảnh với chủ nghĩa cầu toàn, họ hướng tới sự mới mẻ và hiệu quả, cũng như cơ hội được phát triển và tiến bộ. Họ sẽ bắt đầu mọi việc một cách khiêm tốn rồi tiến từng bước một đến mục tiêu với sự chăm chỉ, kiên nhẫn và tỉ mỉ từng chi tiết. Kể cả cơ hội và điều kiện có giới hạn, họ cũng bỏ rất nhiều nỗ lực và quyết tâm vào việc họ đang làm. Bí quyết đạt được Ikigai chính là đây – bắt đầu tiến lên từ những việc nhỏ nhất.

2. Giải phóng cái tôi cá nhân

Điều quan trọng tiếp theo để hướng đến Ikigai chính là tự tin và sống thật với chính bản than mình. Đừng chỉ vì những lời ra tiếng vào của người ngoài làm cái tôi của mình nổi dậy và có cảm giác phải chứng tỏ cho họ thấy. Làm những gì mình thấy cần thiết để phục vụ chính bản than đã là hạnh phúc rất lớn rồi.

3. Sống hài hoà, bền vững

Cuộc sống không phải “có tiền mua tiên cũng được”. Tiền quan trọng, nhưng tiền không phải là tất cả. Cân bằng giữ công việc và các mối quan hệ với cộng đồng, với thiên nhiên, chính là kim chỉ nam dẫn đến ikigai của bản thân. Giữ cho các mối quan hệ được hài hòa (mối quan hệ ở đây là sự gắn kết giữa con người với con người, với thiên nhiên, với công việc và những thứ khác) chính là sự phát triển bền vững để đạt được Ikigai.

4. Tìm niềm vui từ những điều nhỏ bé

Niềm vui là nguồn động lực để mọi người tiến bước trên con đường thành công của mình. Chúng ta thường cảm thấy vui vẻ khi được làm điều mình thích, hay gặp được những điều bất ngờ tích cực trong cuộc sống. Nhưng thật ra, không phải lúc nào ta cũng có thời gian rảnh rỗi để tự do làm điều mình muốn hay gặp những điều bất ngờ ấy thường xuyên, bởi vậy, yếu tố quan trọng khác của ikigai là tận hưởng những niềm vui nhỏ bé nhất có thể.

Những  niềm vui bé nhỏ ấy có thể là nhận được lời cảm ơn từ người khác khi vừa giúp đỡ họ xong, hay được ai đó sẵn sàng giúp đỡ bạn ngay khi cần thiết. Cũng có thể là được ngắm cảnh hoàng hôn của thành phố khi vừa tan làm, hay có được sự giúp đỡ từ người khác.

Cảm giác thỏa mãn khi thực hiện những việc mình yêu thích sẽ giúp bạn tạo ra sự cân bằng và dần dần tiến gần hơn đến đích thực sự của ikigai – một cuộc sống hài hoà và hạnh phúc. Ikigai có thể được tìm thấy từ những sở thích riêng của mỗi người. Quan trọng là chúng không ảnh hưởng đến người khác hoặc môi trường xung quanh. Dù là sở thích độc đáo đến mức nào, nó vẫn có thể mang lại ikigai cho bạn.

5. Sống trọn vẹn khoảnh khắc hiện tại

Tập trung vào những gì đang diễn ra ở  thời điểm hiện tại giúp giải quyết công việc nhanh thay vì liên tục bất an vì tương lai hoặc gặm nhấm quá khứ. Tập trung vào hiện tại không chỉ giúp ta giải quyết công việc một cách nhanh chóng hơn, mà còn giúp ta tận hưởng những giây phút vui vẻ ở hiện tại hơn.

Kết luận

Dù là trong công việc hay cuộc sống, dù có đạt được mục thành công hay không, chỉ khi chúng ta thực sự tin tưởng bản thân và nhận ra những giá trị của chính mình cũng như những công việc hiện tại, chúng ta mới có thể tiến bước tiếp trong cuộc sống đầy khó khăn này. Đó chính là Ikigai – “mục đích sống” của mỗi con người chúng ta.

Trung tâm Đào tạo Kỹ năng mềm Quốc tế Ikigai đào tạo kỹ năng mềm, lập trình viên quốc tế tại thành phố Đã Nẵng.